Deze originele productie verscheen vorig jaar in de VSA, en de prepubliciteit deed me watertanden. Abrams is voldoende bekend als regisseur, producent en schrijver van films en tv-reeksen zoals ‘Lost’, ‘Star Trek’, ‘Fringe’, ‘Cloverfield’ e.a. Dorst schreef vooral voor tijdschriften en geeft schrijfles aan een universiteit in Texas. Van dit alles verneem je niets in het boek zelf want zowel de roman als de schrijver zijn zuiver fictief, daarom gebruik ik het woord ‘productie’. Als dusdanig is die enorm geslaagd. Het boek komt in een donkerbruine box, daar staat de titel ‘S.’ op en de namen van beide auteurs. Het boek in de box zelf is een stevige gebonden uitgave van de roman ‘Schip van Theseus’, geschreven door V.M. Straka en uitgegeven door Winged Shoes Press in 1949, met als © houders V.M. Straka en F.X. Caldeira, de vertaler en bewerker. Het is een uitleenexemplaar, compleet met stempels van een bibliotheek, uitleendata, vergeelde pagina’s, alles om het zo authentiek mogelijk te doen uitzien. Straka, volgens de mythe, had dus al 18 boeken geschreven, dit laatste werd vertaald en bewerkt door Caldeira, die in de inleiding uitlegt hoe hij door Straka uitgenodigd werd om het laatste hoofdstuk te komen ophalen. Daar was Caldeira getuige van de ontvoering van of zelfs de moord op Straka, maar slaagde erin een aantal pagina’s van dat laatste hoofdstuk te bemachtigen die hij dan bewerkte en zo de roman voltooide. Een uitgebreide inleiding dus waaruit we leren dat Straka een mysterieuze persoon was, revolutionair en in verband gebracht met sabotage, spionage, corruptie, aanslagen en nog veel meer. Zowel de inleiding als de roman zelf zijn rijkelijk voorzien van voetnoten die meestal verwijzen naar de andere boeken van Straka of zijn bizarre bezigheden en zijn relaties tot de politieke en economische wereld. Helaas zijn die noten in zo’n piepkleine druk dat ik er een vergrootglas moest bijhalen om ze te kunnen lezen. De roman zelf begint met een naamloze man die denkt dat hij S heet omdat hij een papiertje op zak heeft waar die letter op staat. In een havenbar wordt hij benaderd door een mooie vrouw, neergeslagen en ontvoerd. Hij ontwaakt aan boord van een schip op volle zee, zonder kapitein. Op één man na zijn de monden van alle bemanningsleden dichtgenaaid. S heeft geen idee waarom hij ontvoerd werd. Het schip vergaat maar hij kan zich redden en bereikt zwemmend een naamloos havenstadje, waar hij terechtkomt in een gewelddadige situatie tussen morrend volk dat protesteert tegen een groot bedrijf. Het wemelt er van spionnen en geheime politie, en S begint te denken dat hij misschien tot een van die groepen behoort. Dit alles erg statisch en beeldrijk beschreven, een mysterie dat langzaam verder uitgebouwd wordt en de fantastische en surrealistische richting opgaat. Parallel met dit verhaal verloopt het relaas van twee studenten: Eric die al vijftien jaar dit boek aan het herlezen is en die regelmatig aantekeningen maakte in de marges, in wat voor potloodschrift moet doorgaan maar dan weer in irriterend fletse en moeilijk leesbare druk. Het boek wordt opgepikt door Jen (Jenny) die er ook in begint te schrijven. Zo ontstaat een dialoog in dit geleende boek waarin de twee beurteling commentaar geven op elkaars randnoten, Eric in zwarte blokletters, Jen met een warrig handschrift met rode, gele, groene (etc.) inkt. Ze blijken te studeren aan dezelfde universiteit. Eric is kwaad omdat zijn professor zijn thesis gepikt heeft over Straka, Jen weet nog niet goed wat ze gaat doen met haar leven. Beide worden meer en meer ingepalmd door wat Straka schrijft, ze beginnen verwijzingen te maken over echt gebeurde feiten, zoeken codes in elk woord, verwijzen vaak naar het gebruik van dit of dat woord in een ander boek van Straka (dat wij natuurlijk nooit kunnen checken). Naarmate ze zich verder verdiepen in het bizarre leven en de verdwijning van Straka krijgen de randnoten een paranoïde toon en beginnen de twee geleidelijk te beseffen dat ze zichzelf in gevaar brengen door hun opzoekingen. Naast deze randnoten waarmee het boek meer en meer volgekladderd wordt (en waarvan vele geheel irrelevant zijn of zelfs niet chronologisch) zit het boek ook vol met losse bijvoegsels: krantenartikels, copies van brieven, postkaarten die betrekking hebben op de roman of de randnoten behalve dat ze vaak niet op de juiste plaatsen zitten. Voorzichtig dus, als je per ongeluk schudt met het boek valt er van alles uit, en zoek dan maar waar het thuishoort. Die randnoten zitten volgens mij ook niet goed snor: het boek wordt telkens teruggeplaatst nadat er iets ingeschreven werd. Als het telkens de volgende dag weer ‘ontleend’ wordt, rekenen we dus 1 dag per randnoot. Voor de randnoten van de inleiding en de eerste 3 hoofdstukken tel ik 494 randnoten, dus 494 dagen, en dan vergeet ik nog deze waarin een van de twee naar de bios gaat, of studeert, of op reis gaat. Als we dat doorrekenen voor het gehele boek kom ik zowat op 7,5 jaar, doe daar een weinig van af omdat ze naar het einde toe elkaar al hebben ontmoet en samen in het boek schrijven, maar dat lijkt me toch wat absurd. De intriges en mysteries stapelen zich op, of ze opgelost worden laat ik over aan de energie van de lezer die dit volledig uitgelezen krijgt. Ik heb het geprobeerd zoals het hoort: een blz. tekst, voetnoten, randnoten, volgende pagina, tot ik er schele koppijn van kreeg. Tweede poging: een hoofdstuk met voetnoten, dan al de daarbij horende randnoten, dat was nog meer irritant. Fanatieke liefhebbers van literaire puzzels, kruiswoordraadsels en woordenspelletjes kunnen zich hier weken mee vermaken, zeker als ze nog wat namen en gebeurtenissen gaan nakijken op internet. Sorry, daar ga ik mijn tijd niet mee verknoeien. Ik heb het opgegeven op blz. 111 en enkel nog wat rondgeneusd in het einde van de twee verhaallijnen. Een poosje dacht ik dat ik de enige imbeciel was die er niets van begreep, tot ik op internet ging kijken. Daar krijg je pagina na pagina met websites, panels, blogs en allemaal interpretaties van anderen over aspecten van het boek en het slot, de ene al fantastischer dan de andere. Gelukkig, ik ben niet alleen in mijn niet-begrijpen. Voor de unieke vormgeving: heel goed (ondanks de slecht leesbare lettertjes), voor de twee verhaallijnen: verwarring en verveling troef. Eddy C. Bertin (2) S. I Ambo/Anthos I 2013-2014 I Gebonden, in box I 14 + 457 Blz. I 9789041419637 I J.J. Abrams I Doug Dorst
0 Comments
Leave a Reply. |
Archives
September 2016
Categories
All
|