Culturele hoofdstad van Europa
Athene was in 1985 de eerste Europese Hoofdstad van Europa. Elk jaar roept het Europees parlement een stad tot culturele hoofdstad uit. Dit jaar delen Mons in Henegouwen – of Bergen voor de Nederlandstaligen – en Pilsen in Tsjechië de titel. Eerder mochten ook al Antwerpen in 1993, Brussel in 2000 en Brugge in 2002 die titel dragen.
Die eretitel staat voor een jaar lang tentoonstellingen, festivals, een kunstenparcours, theatervoorstellingen, concerten,… Het feest start traditioneel met een uitbundige, kleurige openingsparade. Het bestaande museum Mundaneum werd opgeknapt en heropende in de loop van het jaar. Daarnaast werden er enkele nieuwe musea geopend zoals Silex’s over de prehistorische mens in Spiennes op zes kilometer van Bergen. Al in het Neolithicum, tussen 4200 en 2500 voor Christus, werden hier vuurstenen in silexmijnen gedolven. In 2000 plaatste de UNESCO deze archeologische site op zijn werelderfgoedlijst.
Die eretitel staat voor een jaar lang tentoonstellingen, festivals, een kunstenparcours, theatervoorstellingen, concerten,… Het feest start traditioneel met een uitbundige, kleurige openingsparade. Het bestaande museum Mundaneum werd opgeknapt en heropende in de loop van het jaar. Daarnaast werden er enkele nieuwe musea geopend zoals Silex’s over de prehistorische mens in Spiennes op zes kilometer van Bergen. Al in het Neolithicum, tussen 4200 en 2500 voor Christus, werden hier vuurstenen in silexmijnen gedolven. In 2000 plaatste de UNESCO deze archeologische site op zijn werelderfgoedlijst.
Een zonnebloem voor elke bezoeker
Zondag 26 juli kon je een laatste keer genieten van het labyrint op de Grote Markt. Fanny Bouyagui bouwde er een doolhof uit meer dan zevenduizend zonnebloemen. Je kon er niet echt in verdwalen. Waarom uit zonnebloemen, vraag je? Vincent Van Gogh verbleef ooit in de streek, vooraleer hij naar Frankrijk trok. De herinneringen aan de schilder stonden in de schijnwerper op de tentoonstelling ‘Van Gogh in de Borinage’, één van de culturele blikvangers uit de eerste helft van het jaar.
Op het einde van de dag, de laatste dag van het labyrint, werden alle bloemen weggegeven. Overal in de stad kwam je dan ook wandelaars tegen met een of twee zonnebloemen onder de arm.
Op het einde van de dag, de laatste dag van het labyrint, werden alle bloemen weggegeven. Overal in de stad kwam je dan ook wandelaars tegen met een of twee zonnebloemen onder de arm.
Parcours
Het kunstenparcours van zo een festival is steeds leuk om langs te wandelen en goed om enkele foto’s te maken. Ik pik er enkele van de vijftien installaties uit. De Franse street art kunstenaar OX heeft twee enorme aanplakborden overschilderd. Zijn ‘Affichage Double’ doet dromen van een stad zonder reclame, al was het maar een weekend of slechts een enkele dag per jaar dat alle billboards door kunstenaars mogen versierd worden.
De vergulde ‘Engelenvleugels’ van Filip Gilissen is vast en zeker de meest gefotografeerde plek van heel Bergen. Talloze bezoekers maten zich de vleugels aan om een selfie te nemen.
Maarten Vanden Eynde heeft drie moderne menhirs in een park geplaatst. Hij trok zijn nieuwe megalieten op uit bakstenen. Kijk in het park ook eens omhoog: even verder heeft Elodie Antoine luiaards in de bomen gehangen. Neen, het zijn geen levende dieren.
Calvin Dusart en Charles Myncke, twee studenten van de kunstschool Le Carré, hebben dichtgemetselde ramen van huizen met tekeningen uit comics en stills uit Hollywoodfilms uit de fifties versierd. Hun ‘True Story’ mag er gerust zijn.
En dan is er ook nog ‘La Phrase’. Je kan er onmogelijk langs kijken. Verspreid over gevels, wel tien kilometer lang, prijken letters, woorden en zinnen.
De vergulde ‘Engelenvleugels’ van Filip Gilissen is vast en zeker de meest gefotografeerde plek van heel Bergen. Talloze bezoekers maten zich de vleugels aan om een selfie te nemen.
Maarten Vanden Eynde heeft drie moderne menhirs in een park geplaatst. Hij trok zijn nieuwe megalieten op uit bakstenen. Kijk in het park ook eens omhoog: even verder heeft Elodie Antoine luiaards in de bomen gehangen. Neen, het zijn geen levende dieren.
Calvin Dusart en Charles Myncke, twee studenten van de kunstschool Le Carré, hebben dichtgemetselde ramen van huizen met tekeningen uit comics en stills uit Hollywoodfilms uit de fifties versierd. Hun ‘True Story’ mag er gerust zijn.
En dan is er ook nog ‘La Phrase’. Je kan er onmogelijk langs kijken. Verspreid over gevels, wel tien kilometer lang, prijken letters, woorden en zinnen.
Met het hoofd in de wolken
In de aangename omgeving van het Kasteel van Le Roeulx kan je genieten van een tentoonstelling over wolken. De werken van ‘Clouds’ zijn in de tuinen, de Orangerie en de voormalige Stallen opgesteld.
Ik zag een mooie surrealistische parel van Pol Bury ‘La Clé des songes’. Het iconische schilderij ‘Le grand Air’ van René Magritte mag niet ontbreken op een tentoonstelling gewijd aan wolken. Er zijn verder werken van Man Ray en Jean Arp.
‘L’Epaisseur de l’Air’ lijkt een eenvoudige spiegel te zijn. Wanneer je tegen de spiegel ademt, verschijnen er woorden die zo weer vervagen. Je leest het zinnetje: “Chaque respiration est une oeuvre qui n’est inscrite nulle part”, dat enkele seconden later alweer onzichtbaar wordt.
Buiten in de Franse tuin blaast een installatie van Anne Blanchet driemaal per uur een wolk boven een van de vijvers. In een andere vijver rusten drie meditatieve rotsen uit de Ming-dynastie (1368 – 1644). De stenen werden uit een meer nabij Shangaï opgedoken. Het zure water heeft de stenen een uiterst grillige vorm gegeven. Chinezen fluisteren “dat rotsen de wortelen van de wolken zijn” en zijn wolken niet de meest menselijke van de hemellichamen?
Ik zag een mooie surrealistische parel van Pol Bury ‘La Clé des songes’. Het iconische schilderij ‘Le grand Air’ van René Magritte mag niet ontbreken op een tentoonstelling gewijd aan wolken. Er zijn verder werken van Man Ray en Jean Arp.
‘L’Epaisseur de l’Air’ lijkt een eenvoudige spiegel te zijn. Wanneer je tegen de spiegel ademt, verschijnen er woorden die zo weer vervagen. Je leest het zinnetje: “Chaque respiration est une oeuvre qui n’est inscrite nulle part”, dat enkele seconden later alweer onzichtbaar wordt.
Buiten in de Franse tuin blaast een installatie van Anne Blanchet driemaal per uur een wolk boven een van de vijvers. In een andere vijver rusten drie meditatieve rotsen uit de Ming-dynastie (1368 – 1644). De stenen werden uit een meer nabij Shangaï opgedoken. Het zure water heeft de stenen een uiterst grillige vorm gegeven. Chinezen fluisteren “dat rotsen de wortelen van de wolken zijn” en zijn wolken niet de meest menselijke van de hemellichamen?
Chinezen zien het groots ‘Vurig China’ wordt als een van de topattracties van het najaar van Mons 2015 aangekondigd. In het oude Slachthuis staan monumentale sculpturen van hedendaagse Chinese kunstenaars. Bijna alle werken dateren van na 2001. Er is een ingenieuze 3D-film van Miao Xiaochun die je met andere ogen naar westerse meesterwerken als ’De Schreeuw’ van Edvard Munch doet kijken.
Xiang Jing heeft haar naakte lichaam reuzegroot in glasvezel nagebouwd. ‘De Boom des Levens’ van Ai Jing bestaat uit wegwerp eetstokjes. Liu Wei heeft boeken samengeperst en er een beeld uit gehouwen. Zijn ‘Bibliotheek’ uit papier met nu onleesbare teksten, stelt een stad voor. Ideale stad Atopolis Het kunstencentrum Wiels uit Brussel heeft drieëntwintig kunstenaars gevraagd hun kijk op de ideale stad te geven. Het resultaat staat in de voormalige kazerne Manège de Sury.
Francis Alÿs becommentarieert de migrantenstroom in de Middellandse Zee. Langs Marokkaanse en langs Spaanse kant, laat hij een stoet kinderen met bootjes van schoenen gemaakt, het water intrekken, elkaar tegemoet. Een installatie die mij bijzonder aansprak, is de ‘Muziekkamer’. In een salon zijn de zetel, het tafeltje en andere meubels in muziekinstrumenten getransformeerd. Adrian Melis kiest voor humor. Hij volgde arbeiders en ambtenaren in Cuba. De arbeiders hebben te weinig werk omdat er bijvoorbeeld een gebrek aan materiaal is. Ze bootsen dan maar het geluid van de machines na. De kunstenaar vroeg ambtenaren om hun dromen te noteren, wanneer ze tijdens het werk een dutje doen. De papieren droomnotities werden zorgvuldig een voor een in een houten doosje gestopt. |
Mundaneum
In 1910 bedachten Paul Otlet en Henri La Fontaine het Mundaneum. Hier wilden ze alle kennis ter wereld verzamelen. In het Jubelpark in Brussel bouwden ze een aantal musea. De informatie die ze verzamelden, indexeerden ze manueel op steekkaarten. Hun utopische droom ging nog verder: ze wilden een Wereldstad bouwen. Hun “papieren internet” verkommerde en geraakte decennia in de vergetelheid. Eind jaren negentiennegentig verhuisde het archief, de steekkaarten en alles wat er nog overbleef van hun collecties naar Bergen. Vandaag kan je het Mundaneum, nu als museum, in een fraai Art Decogebouw bezoeken. Het Mundaneum werkt samen met Google dat in de buurt labo’s heeft. Er worden tentoonstellingen, maar ook seminaries ingericht. Op dit ogenblik loopt er een tijdelijke tentoonstelling ‘Mapping Knowledge’ over het visualiseren van gegevens.
Bergen is een mooie stad. Met Mons 2015 krijgt de toerist nog een extra reden om de stad te bezoeken. Ik plan trouwens nog terug te gaan. Silex’s staat hoog op mijn verlanglijstje. Silex’s is een permanent museum, dus dat moet niet persé nu nog in 2015 gebeuren.
Bergen is een mooie stad. Met Mons 2015 krijgt de toerist nog een extra reden om de stad te bezoeken. Ik plan trouwens nog terug te gaan. Silex’s staat hoog op mijn verlanglijstje. Silex’s is een permanent museum, dus dat moet niet persé nu nog in 2015 gebeuren.
MONS 2015
Heel het jaar 2015
Culturele Hoofdstad van Europa
Bergen en regio rond Bergen
Meer info:
www.mons2015.eu
www.expo-clouds.com
www.mundaneum.org
Heel het jaar 2015
Culturele Hoofdstad van Europa
Bergen en regio rond Bergen
Meer info:
www.mons2015.eu
www.expo-clouds.com
www.mundaneum.org
Frank Beckers & © foto's